Rasin(-de-Montereale)
Sedum monregalense
Crassulaceae
Nom en français : Orpin de Montereale.
Descripcioun :Aquéu rasin, di proun rare, trachis sus li roucas, dins li roucaio e esboudèu de mountagno dins lis Aup-d'Auto-Prouvènço (mai coumun en Itàli). Es uno planto renadivo en mato de 5 à 15 cm d'aut que fai proun de tijo esterlo. Li fueio soun sarrado e siegue óupousado, siegue verticilado pèr 4 ço que permés de la destria de si cousino. Li flour blanco soun en pinceloun (courimbo).
Usanço :Lou rasin-de-Montereale es uno planto aparado marcado sus la listo roujo dins la categourìo LC : soucit minour.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sedum
Famiho : Crassulaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2200 m
Aparado : Noun
juliet à avoust
Liò : Roucas
- Roucaio
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Èst-Éuroupenco
Ref. sc. : Sedum monregalense Balb., 1804
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753